แอลกอฮอล์คือปัจจัยเสี่ยงอันดับต้น ๆ ของตับแข็ง แต่หลายคนอาจสงสัย บางคนดื่มจัดตลอดชีวิตแต่ไม่เคยเป็นตับแข็ง (https://www.rophekathailand.com/post/l/hepheka/cirrhosis)? เรื่องนี้มีหลายเหตุผลประกอบกันดังนี้
(http://www.rophekathailand.com/wp-content/uploads/2025/04/%E0%B8%84%E0%B8%99%E0%B9%80%E0%B8%A1%E0%B8%B2.png)
1. พันธุกรรมมีส่วน
- ยีนบางตัวควบคุมการทำงานของเอนไซม์ที่สลายแอลกอฮอล์
- ผู้ที่ร่างกายจัดการพิษได้ไว อาจสลายพิษจากแอลกอฮอล์ได้เร็วกว่าคนทั่วไป
2. บางคนมีการฟื้นฟูตับได้ดีกว่า
- กลไกการฟื้นตัวของเซลล์ตับอาจทำงานได้ดี
- แม้จะมีการทำลายจากแอลกอฮอล์ แต่ร่างกายก็ฟื้นฟูได้เร็ว ทำให้อาการไม่รุนแรงหรือยังไม่แสดงออกชัดเจน
3. อาหารที่กินร่วมกับเหล้ามีผล
- บางคนที่แม้ดื่มหนัก แต่ยังทานอาหารที่มีสารอาหารครบถ้วน เช่น วิตามินบี คาร์โบไฮเดรตดี ไขมันดี อาจช่วยชะลอการเสื่อมของตับ
4. จำนวนและความถี่มีผล
- แม้จะดูเหมือนเป็นนักดื่มประจำ แต่บางคนอาจไม่ได้ดื่มหนักจนถึงระดับที่กระทบตับโดยตรง
- หรือเพิ่งดื่มหนักมาไม่นาน ยังไม่ถึงเวลาที่ตับจะเสียหายจนแสดงอาการออกมา
5. ตับแข็งมักเงียบในระยะเริ่มต้น
- ตับมักไม่แสดงอาการจนกว่าจะสาย
- อาจเริ่มเสื่อมแต่ไม่รู้ตัว คนที่ดูเหมือนไม่มีปัญหา อาจจริง ๆ แล้วมีค่าตับผิดปกติแต่ไม่เคยตรวจ
แม้บางรายอาจไม่แสดงอาการผิดปกติของตับ แต่ไม่ได้แปลว่าปลอดภัย การดื่มแอลกอฮอล์ในปริมาณมาก ยังคงทำลายเซลล์ตับทีละน้อย ทั้งตับอักเสบ ทางที่ดีที่สุดคือลดหรืองดแอลกอฮอล์ก่อนสายเกินไป เพราะการป้องกันง่ายกว่าการรักษา